Op Praça do Comércio, midden in het centrum van Lissabon, vind je het Museu do Bacalhau. Een klein, interactief museum dat volledig draait om kabeljauw – en om de grote rol die deze vis speelt in de Portugese geschiedenis en cultuur.
Wij bezochten het museum met z’n tweeën, twee volwassenen, en hadden allebei direct het gevoel dat we iets bijzonders binnenstapten. Voor 4 euro kom je binnen in een lichte, moderne ruimte. Wat meteen opvalt zijn de bekende schilderijen aan de muur — maar dan met een knipoog: de afgebeelde mensen hebben kabeljauwkoppen gekregen. Het geeft meteen een luchtige sfeer aan het bezoek.
Een visuele reis door de geschiedenis
Centraal in de ruimte staat een prachtig groot boek dat het verhaal van de kabeljauwvissers vertelt. Met visuele effecten en video’s wordt duidelijk hoe Portugese vissers vanuit grote schepen met kleine bootjes de Noordzee op gingen, richting de ijskoude wateren rond Noorwegen. Een leven dat draaide om hard werken in extreme omstandigheden.
Een van de hoogtepunten voor ons was de roeisimulator. In een koude ruimte stapten we samen in een bootje dat zachtjes begon te deinen. Om ons heen projecties van een grijze zee en een gure lucht. Zo kregen we een goed beeld van hoe zwaar en koud het bestaan op zee moet zijn geweest, met temperaturen die soms tot min vijftien graden daalden.
Kabeljauw aan tafel en in het hart van de cultuur
Op de verdieping boven ontdekten we hoe kabeljauw niet alleen op tafel, maar ook als nationaal symbool werd ingezet. Portugal heeft meer dan duizend manieren om kabeljauw te bereiden — veel meer dan de bekende “één voor elke dag”.
Aan het einde van ons bezoek kleedden we ons om als vissers, compleet met oliejas en zuidwester, en stapten we in een oude vissersboot voor een foto. Een luchtige afsluiter van een verrassend leerzaam bezoek.
Ook als je niet van kabeljauw houdt, is het Museu do Bacalhau absoluut de moeite waard. Het gaat uiteindelijk over veel meer dan vis: over geschiedenis, avontuur en cultuur. Een klein museum, maar groot in sfeer en verhalen.
Waarom kabeljauw zo belangrijk is voor Portugal
Kabeljauw, of bacalhau, werd eeuwenlang gezien als een betrouwbare voedselbron, omdat de vis goed te drogen en te bewaren was. Portugese ontdekkingsreizigers namen gedroogde kabeljauw mee op hun lange zee-expedities. Tijdens de 20e eeuw gebruikte het regime van Salazar kabeljauw ook als symbool van nationale kracht en zelfvoorziening. Door de eeuwen heen groeide kabeljauw uit tot een vaste waarde in de Portugese keuken, met honderden traditionele recepten. Tot op vandaag is bacalhau onlosmakelijk verbonden met de Portugese identiteit, vooral rond feestdagen en familiebijeenkomsten.
Je koopt je tickets voor het Museu do Bacalhau bij Ask Me Lisboa, de officiële VVV van de stad. De winkel zelf is al een bezoek waard, met een verleidelijke collectie leuke Lissabon-goodies. Van stijlvolle posters tot originele souvenirs — je loopt er makkelijk met iets extra’s de deur uit.
